چاووش اوغلو تاکید کرد که آذربایجان و ترکیه در مورد عادی سازی روابط صادقانه عمل می‌کنند و ارمنستان نیز باید گام‌های صادقانه بردارد و هر چه سریعتر توافق نامه صلح را امضا کند.
استخراج غیرقانونی معادن آذربایجان
چاووش اوغلو با یادآوری اینکه مذاکرات خود را با ارمنستان از طریق نمایندگان ویژه ادامه می‌دهد، گفت: ما اقداماتی را در زمینه حمل و نقل هوایی انجام داده‌ایم تا حریم هوایی خود را به صورت هماهنگ باز کنیم. ارمنستان نیز باید صادقانه گام بردارد.
چاووش اوغلو با بیان اینکه ترکیه یک متحد طبیعی با آذربایجان و متحد رسمی بر اساس بیانیه شوشا است، تاکید کرد: انجام رزمایش، همکاری و برنامه‌های آموزشی مشترک بین دو کشور کاملا طبیعی بوده و این موضوع برای هیچ کشور و یا طرفی تهدید نیست.
مولود چاووش‌اوغلو ضمن تاکید بر اینکه آذربایجان اقدامات لازم را برای تنش زدائی انجام داده و آنکارا و باکو منتظر گام های عملی ایروان هستند. گفت انجام رزمایش، همکاری و برنامه‌های آموزشی مشترک بین دو کشور کاملا طبیعی بوده و این موضوع برای هیچ کشور و یا طرفی تهدید نیست.
وزیر امور خارجه ترکیه با اذعان بر اینکه ترکیه گام‌های مثبتی در قبال ارمنستان در زمینه عادی سازی روابط برداشته است، گفت: ایروان هم باید صادقانه گام های عملی بردارد.
چاووش اوغلو با تاکید بر اینکه استخراج و فروش غیرقانونی منابع معدنی به عنوان ثروت ملت آذربایجان در اراضی آذربایجان توسط ارامنه برخلاف قوانین بین المللی است، افزود: این به معنای دزدیدن ثروت آذربایجان است. وظیفه اصلی در اینجا بر عهده روس‌ها می‌باشد. چرا که مامورین صلح بان روسی مسئولیت عملکرد صحیح کریدور لاچین را نیز بر عهده دارند. آنها باید نقش خود را انجام دهند.
به نظر می رسد فشار اپوزيسيون دولت ارمنستان به نیکول پاشینیان برای آغاز جنگی دوباره و اشغال دوباره مناطق آزادشده آذربایجان در کنار فشارهای بین المللی نظیر تلاش دولت فرانسه برای فتح جبهه ای جدید علیه ترکیه در شرق و ضعف مفرط روسیه درگیر جنگ اوکراین، زمینه را برای شروع جنگی دوباره در زمستان پیش رو مهیا می سازد.
چنین جنگی بیش از هر چیزی به دلیل معاهده آتش بسی بود که مسکو به سان استخوان لای زخم برای منطقه تدارک دید. همچنین ترکیه، آذربایجان، و این روزها ترکمنستان به دنبال اجرائی کردن بندهای آخر پیمان مذکور هستند.
اجرای دالان زنگه زور راه را برای افزایش روابط ترکیه با کشورهای حوزه قفقاز جنوبی و آسیای مرکزی باز کند و منافع کشور چین در خصوص باند شمالی پروژه احیای جاده ابریشم تامین سازد. چین تلاش دارد در ابتکار یک کمربند- یک جاده، کشور ایران را برخلاف واقعیات جغرافیائی و تاریخی از مسیر حذف کند و روندی مشابه با خطوط انتقال نفت و گاز از آسیای مرکزی به اروپا را دنبال کند.
به دلیل رقابت کهنه بین چین و هند، دهلی نو در منطقه قفقاز فعال شده است و به حمایت از ارمنستان می پردازد و دشمن آن، پاکستان نیز جانب آذربایجان و ترکیه را گرفته است.
ایران به رغم تلاش هایش در زمینه های مختلف، نگران از دست مرز مشترک با ارمنستان است. البته این امر اولویت اصلی برای نگرانی نیست و خطر بزرگ طرح احتمالی چین برای حذف ایران از باند شمالی جاده ابریشم نوین است.
از سوئی دیگر، به نظر می رسد اقداماتی چون افتتاح کنسولگری در شهر قاپان و رزمایش های انجام شده در سواحل جنوبی ارس، بدون حمایت و ایفای نقش صادقانه مسکو، ایران را در برابر جبهه رقیب به اندیشه وا دارد.
وارد شدن به چنین نبردی به لحاظ معادله هزینه- فایده نیز چندان قابل توجیه نمی نماید. بر این اساس شاید بهترین راه تلاش برای اقناع چین و تهدید به فسخ یکجانبه تمامی قراردادهای دوجانبه و حل و فصل مشکلات با غرب باشد، تا از این رهگذر چین به ایفای نقش تاریخی ایران در جاده ابریشم تن در دهد و با سرمایه گذاری و حمایت فنی بستر مواصلاتی ایران را برای انجام این مسئولیت بزرگ مهیا سازد و ایران معادلات قفقاز را در سطحی دیگر پایش کند.
به نظر می رسد سیاست های جدید چین در قبال ایران می تواند زمینه ای برای اتحاد ملی و همراهی افکار عمومی با تصمیماتی بزرگ مهیا سازد.