دیروز چهارشنبه، آکار و فیدان، وزیر دفاع و رئیس سازمان اطلاعات ترکیه به مسکو سفر کردند تا برخی دیدارهای رسمی با همتایان و دیگر مسئولین روسی و سوری داشته باشند.
اهداف سفر آکار و فیدان به روسیه
مراجع رسمی ترکیه، دیدار وزرای دفاع روسیه، ترکیه و سوریه و رؤسای سرویسهای اطلاعاتی سوریه و ترکیه در مسکو را ملاقاتی «در فضایی سازنده» ارزیابی کردند. آنچه با یقین می توانیم بگوئیم این است که آکار و فیدان با سرگئی شویگو وزیر دفاع روسیه، علی محمود عباس وزیر دفاع سوریه و روسای سازمان اطلاعات دو کشور گردهم آمدند.

طبق اعلام مراجع روسی، در این نشست بحران سوریه، مهاجرین و آوارگان و مبارزه مشترک با کلیه گروههای تروریستی در خاک سوریه مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
در بیانیه روسی ارائه شده به رسانههاتنها اشاره شده که حلوصی آکار، وزیر دفاع ترکیه، هاکان فیدان، رئیس دستگاه اطلاعات این کشور با سرگئی شویگو، وزیر دفاع روسیه و علی محمود عباس، وزیر دفاع سوریه و رؤسای سرویس های اطلاعاتی روسیه و سوریه در مسکو دیدارهای دو و چندجانبه داشتهاند. در این نشست، بحران سوریه و مشکل پناهجویان و تلاشهای مشترک برای مبارزه با کلیه سازمانهای تروریستی درسوریه بررسی شد.
وزارت دفاع ترکیه اعلام کرد: « در نتیجه این نشست که در فضایی سازنده برگزار شد، بر تداوم برگزاری نشستهای سه جانبه برای تضمین ثبات و حفظ آن در سوریه و کل منطقه توافق شد».
حلوصی آکار، وزیر دفاع ترکیه نیز امروز پنجشنبه، ۲۹ دسامبر (۸ دی) تصریح کرد: ترکیه به وحدت اراضی سوریه احترام میگذارد و هدف آنکارا، مبارزه با تروریسم است. وی درباره نشست سهجانبه در مسکو گفت: ما در این نشست بر ضرورت حل بحران سوریه بهگونهای که شامل تمامی طرفها بر اساس قطعنامه ۲۲۵۴ سازمان ملل شود، تاکید کردیم.
وزیر دفاع ترکیه اذعان کرد: از طریق تلاشهایی که طی روزهای آتی صورت خواهد گرفت، میتوان مشارکتهایی جدی برای برقراری صلح و ثبات در سوریه و منطقه را انجام داد.
همچنین مراجع سوری چهارشنبه شب اعلام کردند که وزرای دفاع روسیه، سوریه و ترکیه رایزنیهای سهجانبهای را در مسکو انجام دادهاند و درباره راههای حل و فصل بحران سوریه و مشکل پناهجویان و تلاشهای مشترک برای مبارزه با گروههای افراطی در سوریه و برقراری ثبات در این کشور و منطقه، گفتگو کردهاند.
به نظر میرسد تلاشهای حاکان فیدان برای گسترش مذاکرات از مقامات اطلاعاتی ترکیه و سوریه به دیگر مقامات دو کشور موثر بوده و با میانجیگری روسیه، وزرای دفاع ترکیه و سوریه بالاخره توانستند دور یک میز بنشینند. این توافقات میتواند در راستای اهداف انتخاباتی حزب عدالت و توسعه قابل تحلیل باشد. امری که دولت بشار اسد به جد مخالف آن بود و هرگونه مذاکره ترکی-سوری را به بعد از انتخابات آتی ترکیه وا می نهاد.
با توجه به محل برگزاری این گفتگوها، احتمالا ترکیه توانسته با اهرم جنگ اوکراین و وابستگی مسکو به نقش آنکارا، روسیه را به راضی کردن دولت اسد به گسترش دیدارهای ترکی-سوری به بیشتر از همکاریهای امنیتی مجاب کند. اما آنچه بحثبرانگیز است غيبت دوباره ايران در چنین نشستهایی است.
ایران به عنوان یکی از بازیگران اصلی سوریه و مهمترین حامی دولت بشار اسد و البته عضو اصلی سازوکار آستانه نباید در چنین نشستهای مهمی غایب باشد. اینکه مسکو و آنکارا تلاش کنند ما را از تحولات سوریه به حاشیهبرانند، جای تعجب نیست اما اینکه دمشق تلاش نمی تند با حضور حامی قدرتمند و وفادار خود در برابر روسیه و ترکیه به یک موازنه برسد، بسیار محل درنگ است.
این نشستها و توافقات پیدا و پنهان آن میتواند تحولات میدانی در نوار مرزی سوریه با ترکیه و منطقه شرق فرات را تحت تأثیر قرار دهد، خاصه آنکه چندد روز پیش خبر مذاکره ترکیه با روسیه برای استفاده از حریم هوایی شمال سوریه آمد و دمشق در این خصوص سیاست سکوت را در پیش گرفت.