افزایش قیمت ارز در هفته گذشته که باعث شد تا دلار مرز 44 هزار تومان را لمس کند، تکانه های اقتصادی با روند مثبت در قیمت ها را به خصوص در طلا، سکه و خودرو به همراه داشت.
دکتر حامد روشن چشم - تحلیل گر مسائل سیاسی و اقتصادی
رشد سریع توام با روند مثبت دلار در بازار ایران طی هفته گذشته بیانگر نوعی بهم خوردن تعادل اقتصادی بود که می توان دلایل ذیل را برای آن بیان کرد:
- اثرات تحریم های اقتصادی و تشدید آن طی ماه های گذشته به خصوص با آغاز آشوب ها در ایران باعث شد تا رویکرد سیاست خارجی طرف های ایرانی به طور مشخص در مورد برجام(توافق هسته ایران با قدرت های بزرگ) تغییر کرده و این عامل خود باعث شکل گیری و تشدید روند صعودی ارز گردد.
- ایجاد تحریم های جدید بین المللی به بهانه کمک های نظامی ایران به روسیه و طرح آن در شورای امنیت سازمان ملل متحد از بعد سیاسی و حقوقی فضای روانی جدیدی را در جامعه ایران به صورت تنشی شدن سیاست خارجی ایران طرح کرد.
- سیاست های پولی و بانکی طی ماه های گذشته نتوانست با فضای روانی ایجاد شده ناشی از اخبار تولید شده مقابله کند و این سیاست ها به دلیل عدم برنامه ریزی صحیح به خصوص پیش بینی رفتار شهروندان و کنشگران اقتصادی باعث شد تا روند صعودی ارز در ایران شتاب بیشتری را بگیرد.
- شیوه مدیریت عرضه و تقاضا در خصوص ارز باعث شد تا میزان ارز در بازار تا حدودی کاسته شده و از طرفی دیگر به دلیل منطق انباشت ارز توسط شهروندان به سرعت دلار از بازار جذب شده و با تقاضای بالا باعث کاهش عرضه نیز گردید. همین موضوع نیز بر روند صعودی ارز اثرات قابل توجهی داشت.
روشن است که بر بازار طلا و خودرو به طور مشخص 2 عامل اصلی تاثیرگذار هستند. ابتدا میزان عرضه در بازار که می تواند قیمت آن را نزولی کند و به همین ترتیب میزان تقاضا که باعث شکل گیری روند صعودی می گردد. علاوه بر این منطق عرضه و تقاضا، نرخ ارز نیز بر هر دو اثر گذار بوده و با افزایش نرخ دلار در بازار باعث افزایش قیمت طلا و خودرو می گردد. به همین ترتیب افزایش نرخ ارز بر میزان تقاضا و عرضه نیز موثر واقع می شود.
تجربه در ایران نشان داده است که با افزایش نرخ ارز میزان تقاضا در طلا و خودرو نیز افزایش پیدا می کند. چرا که نوعی باور برای حفظ دارای ها در شرایط کاهش ارزش پول ملی وجود دارد. لذا، می توان این نتیجه را گرفت که افزایش نرخ ارز به طور مستقیم بر افزایش قیمت طلا و خودرو اثر گذاشته و از طرفی دیگر به صورت غیر مستقیم می تواند میزان تقاضا را نیز در بازار طلا و خودرو افزایش دهد.
علاوه بر این موضوع، طلا با شاخص جهانی یعنی قیمت اونس جهانی نیز در ارتباط است و با افزایش قیمت جهانی می تواند افزایش یا کاهش یابد. روند طلا با رسیدن به سال 2023 نیز سطح معاملاتی بالا داشته و قیمت ها را نیز بالا برده است روند جهانی به خصوص تشدید جنگ ها در جهان بیانگر افزایش قیمت جهانی طلا طی ماه های آتی خواهد بود.
در خصوص خودرو نیز، به دلیل افزایش تقاضا و کمبود تولید باعث شده تا قیمت خودرو به طور مستقیم به نرخ دلار وابسته گردد. با افزایش نرخ دلار قیمت آن نیز افزایش یافته است. بر این اساس، قیمت دلار اکنون فاکتور بسیار تعیین کننده در خصوص قیمت های طلا و خودرو است.
طی هفته گذشته نرخ ارز به دلایل گفته شده در بازار افزایش یافته و تا محدوده 43 تا 45 هزار تومان را برای خود معین کرد. با تغییر رئیس بانک مرکزی و اعلام سیاست های جدید پولی و مالی از سوی دولت و رئیس جدید در کنار دستگیری اخلال گران بازار ارز این قیمت در روز اول هفته جاری به 39 هزار تومان رسید.
با افزایش دوباره قیمت ارز امروز به میزان 40 هزار تومان به نظر می رسد که یک محدوده حمایت و کف قیمتی 39 هزار توان برای نرخ دلار توسط بازار تعیین شده است و بر اساس داده های هفته گذشته سقف قیمت در محدوده 44 هزار تومان قرار داشت.
بنابراین می توان استدلال کرد که سطح حمایت و کف قیمتی آن در محدوده 38 تا 39 هزار تومان قرار داشته و سطح مقاومت یا سقف قیمت آن بین 44 تا 45 هزار تومان قابل تعریف است. بنابراین، انتظار می روند قیمت دلار بر اساس عملکرد بازار طی هفته جاری بین این دو محدوده در نوسان باشد تا زمانی که رخداد جدیدی در سیاست های بانکی و مالی یا رویدادهای بین المللی و منطقه ای به وقوع بپیوندد.