چرا خسارات زمین‌لرزه ششم فوریه ترکیه انقدر زیاد بود؟

اگر چه قدرت ویرانگر این زلزله‌ها و حرکت گسل‌ها در برخی مکان‌ها به حدی بود که بسیاری ساختمان‌های استاندارد هم توان مقابله با آن را نداشتند اما نمونه‌هایی هم پیدا شده که ساخت‌وساز ضعیف عامل ویرانی بوده است. برای نمونه بتن بی‌کیفیت که حاوی سنگ‌های درشت بوده در برخی مکان‌ها پیدا شده است.

بر همین اساس گروهی از مهندسان عمران و سازه از انگلیس به ترکیه رفته‌اند تا خسارات ناشی از زلزله قدرتمند ماه پیش را بررسی کنند. آن‌ها قرار است در همکاری با متخصصان ترکیه‌ای با ارزیابی‌های دقیق دلیل فروریختن ساختمان‌ها را پیدا کنند.

در ترکیه نیز، پس از زلزله اولین چیزی که مورد توجه کارشناسان قرار گرفت، استانداردهای ساخت و ساز در مناطق زلزله‌زده بود و حالا با این پژوهش‌ها قرار است نمایی کامل از آنچه اتفاق افتاده ترسیم شود.

وجود قلوه‌سنگ و حتی سنگ‌های درشت در بتن‌ ساختمان‌های ویران شده

گروه تحقیقات میدانی مهندسی زلزله (EEFIT) که شامل کارشناسان صنعت و دانشگاهیان برجسته است، این بررسی‌ها را به انجام می‌رساند. آن‌ها در سی سال گذشته زلزله‌های بزرگ را مورد ارزیابی قرار داده‌اند. هدف از این پژوهش یافتن راه‌هایی برای بهبود ساخت و ساز ساختمان‌ها و انعطاف‌پذیری بیشتر آن‌ها مقابل چنین زمین‌لرزه‌هایی است.

استفاده از میلگردهای بدون عاج و ضعیف

غیر از سنگ‌های درشت که مایه تضعیف بتن شده بود، در برخی موارد آرماتورهای صاف و بدون عاج و نازک‌تر از حد مورد نیاز در بتن مسلح مورد استفاده قرار گرفته بودند. صاف بودن میلگردها به بتن اجازه نمی‌دهد به خوبی به میلگردی که قرار است در نقش تقویت کننده ظاهر شود، بچسبد.

در پایان بایستی تصریح کرد که نباید قدرت و شدت زلزله را و ویژگی‌های خاص آن در این منطقه را نادیده گرفت. برای نمونه در برخی مناطق فرایندی به نام مایع‌سازی روی داده بود که در آن زمین جامد به سیالی سنگین تبدیل می‌شود. چیزی شبیه به ماسه بسیار مرطوب و از نشان‌های آن می‌توان به ساختمان‌هایی اشاره کرد که یکپارچه سرنگون شده‌ یا در زمین فرورفته‌اند.

همچنین امیلی سو از دانشگاه کمبریج یکی از پژوهشگران اصلی این پروژه است و باور دارد که باید تصویری کامل از آنچه اتفاق افتاده به دست آورد. از نگاه او ارزیابی ساختمان‌هایی که زلزله را تاب آورده‌اند به همان اندازه بررسی ساختمان‌های ویران شده مهم است.