بحران در روسیه در آستانه سفر پوتین به ترکیه ، پس از شنیده شدن اخبار ضد و نقیض از حمله موشکی ارتش روسیه به مقر نیروهای واگنر در جبهه‌های اوکراین و حمله این گروه مزدوری به شهر روستوف روسیه و ایجاد عملیات ضدتروریستی و پدافندی موسوم به قلعه در پایتخت روسیه و در پی اقدامات اخیر گروه نظامی واگنر، شهردار مسکو از لغو تمامی رویدادهای عمومی در این شهر خبر داد ولی با این‌حال گفت: مردم هنوز هم می‌توانند بیایند و بروند. کلیه خدمات شهری در پایتخت به طور کامل کار می‌کند. همچنین دستور بازداشت پریگوژین، رهبر واگنر، به اعضای این گروه ضمانت امنیتی صادر شده است. وزارت دفاع روسیه به اعضای واگنر گفت: شما فریب خوردید و به ماجراجویی جنایتکارانه کشیده شدید.
شکی نیست که در حال حاضر تحولات جدیدی در جنوب روسیه در حال اتفاق افتادن است. یوگنی پریگوژین، رئیس گروه مزدور واگنر، می گوید که نیروهایش مکان‌های کلیدی در شهر روستوف-نا-دونو در جنوب روسیه را در کنترل خود دارند. او ویدئویی را منتشر کرده است که در آن می‌گوید نیروهای واگنر به مسدود کردن شهر و حرکت به سمت مسکو ادامه می‌دهند مگر اینکه سرگی شویگو و والری گراسیموف رئیس ستاد کل روسیه با او ملاقات کنند. فیلم‌های منتشر شده نشان می‌دهد که مردان مسلح در روستوف-نا-دونو یک ساختمان دولتی را با سربازان و تانک‌ها احاطه کرده‌اند. تدابیر شدید امنیتی در مسکو اعمال شده است و خودروهای زرهی در خیابان‌ها دیده می شوند فرماندار لیپتسک می گوید بزرگراه ام ۴ که مسکو و استان روستوف را به هم متصل می‌کند در مرز بین مناطق لیپتسک و ورونژ بسته شده است. مقامات روسی رئیس واگنر پریگوژین را به شورش مسلحانه متهم کرده‌اند. پریگوژین ارتش روسیه را به حمله موشکی مرگبار به نیروهای واگنر در اوکراین متهم کرده است که وزارت دفاع آن را رد کرده است. پریگوژین قول داده است که “تا آخر راه را برود” و رهبری نظامی روسیه را سرنگون کند، اما تلاش برای کودتا را رد کرد.
در همین رابطه، بیل تیلور سفیر سابق ایالات متحده در اوکراین به بی‌بی‌سی گفت که اقدام اعلام شده یوگنی پریگوژین علیه رهبری نظامی روسیه “تقریباً به طور قطع یک تلاش برای کودتا است”. «این برای پوتین جدی است. روس‌ها این موضوع را بسیار جدی می‌گیرند و به نظر می رسد که باید هم جدی بگیرند.» تیلور، که ماه گذشته در اوکراین بود، می‌گوید که بعید است رئیس واگنر موفق شود. او می گوید: «وزارت دفاع تجهیزات، هواپیما، تانک کافی برای سرکوب نیروهای پریگوژین دارد. تیلور گفت، اما جنگ درونی در روسیه به طور بالقوه می‌تواند به اوکراین در مبارزه برای شکست تهاجم روسیه کمک کند. اگر روس‌ها اکنون نگران سلسله فرماندهی نظامی هستند، روس‌هایی که قرار است با اوکراینی‌ها بجنگند ممکن است حتی از جنگ فرار کنند.»
از طرفی دیگر، مرد پشت پرده و مولتی میلیاردر معروف روس، میخائیل خودورکوفسکی که زمانی از نزدیک ترین افراد به پوتین بود اما سپس مقابل او ایستاد و یکی از منتقدان جدی کرملین شد، به حمایت علنی از واگنر اذعان کرد. میخائیل خودورکوفسکی، از غول‌های سرمایه‌دار روس و مخالفان جدی کرملین از مردم روسیه خواسته که از یوگنی پریگوژین، رهبر گروه واگنر، حمایت کنند. خودورکوفسکی که خود زمانی از نزدیک‌ترین الیگارش‌های روسیه به ولادیمیر پوتین بود گفته: «ما اکنون باید به کمک آنها برویم و اگر ضرورت ایجاب کند وارد صحنه نبرد هم خواهیم شد». خودورکوفسکی، پس از آن که با ولادیمیر پوتین اختلاف جدی پیدا کرد، ۱۰ سالی در روسیه به زندان افتاد. او به تازگی درخواست افزایش تحریم‌ها علیه اقای پوتین شده بود. خودورکوفسکی گفته از نظر او مهم است که برای مقابله با کرملین حتی اگر لازم شود از «شیطان» هم باید حمایت کرد. او در خاتمه گفته: «و این تازه آغاز ماجرا است».
از دیشب همه چشم براه سخنرانی پوتین درباره شرایط اخیر بودند، بالاخره امروز پوتین سخنرانی خود را شروع کرد و در آن، ضمن تقبیح اقدامات گروه واگنر گفت: رژیم ضد تروریستی را در مسکو و تعدادی از استان‌ها اعلام کردیم. اقداماتی برای بازگرداندن ثبات در روستوف انجام خواهد شد؛ اوضاع در آن‌جا همچنان دشوار است. آن‌هایی که این شورش مسلحانه را سازماندهی کردند و علیه رفقای خود در جنگ سلاح کشیدند و به روسیه خیانت کردند مسئول خواهند بود. من از آن‌هایی که این جنایت را سازماندهی کردند می‌خواهم به اقدامات خود فکر کنند و تنها راه را که بازگشت به خانه و توقف این اقدامات است انتخاب کنند. هرگونه ناآرامی داخلی یک تهدید مرگبار برای کشور و سیلی به صورت مردم روسیه است.
وی افزود: نیروهای واگنر به یک توطئه جنایتکارانه از طریق شورش مسلحانه کشیده شده‌اند. باید تلاش‌ها و هماهنگی میان نیروهای روسیه بیشتر شود. آنچه امروز با آن روبه‌رو هستیم خیانت داخلی است و ما در روسیه به اتحاد همه نیروها نیاز داریم. باید اختلافات کنار گذاشته شود. به جنگجویان واگنر هشدار می‌دهم در زمانی که روسیه با مبارزه سختی مواجه است، تسلیم ماجراجویی‌های جنایتکارانه نشوند.
حال باید دید پوتین برای نشان دادن کنترل خود بر امور، سفر به ترکیه را طبق برنامه انجام خواهد داد یا برای کنترل امور ناچار به ماندن در مسکو و تعویق سفر به ترکیه خواهد شد.
رئیس جمهور روسیه از زمان شروع این عملیات سفرهای خارجی کمی داشته است. و در صورتی که این سفر برگزار شود، این نخستین سفر پوتین به یک کشور عضو ائتلاف ناتو از زمان دستور او به اجرای عملیات نظامی ده‌ها هزار سرباز روسیه در ۲۴ فوریه ۲۰۲۲ در اوکراین محسوب می‌شود. و در صورت انجام، ارزش ویژه‌ای برای مسکو خواهد داشت. این سفر پراهمیت، در آستانه عقد قرارداد شرکت بایکار با دولت اوکراین برای ایجاد یک خط تولید درمناطق غربی اوکراین انجام می‌شود.
از طرفی دیگر، دیوان کیفری بین المللی در ماه مارس اعلام کرد برای ولادیمیر پوتین از بابت جنایات جنگی ادعایی حکم بازداشت صادر کرده که این به معنی وجود احتمال دستگیر شدن او در حین سفر به خارج است. با این حال آنکارا از اعضای اساسنامه رُم که دیوان کیفری بین المللی را بنیان گذاشت نیست بنابراین خطر دستگیری متوجه پوتین حین سفرش به ترکیه نیست.
آنکارا از سوی دیگر به انعقاد و اجرای توافقات تبادل زندانی بین روسیه و اوکراین کمک کرده و همراه با سازمان ملل میانجی گر توافق صادرات غلات بنادر اوکراین در ژوئیه ۲۰۲۲ شد.
اکنون همه در ترکیه و حتی جهان منتظر هستند ببینند پوتین به این سفر که یک پیروزی علیه ناتو تلقی می‌شود خواهد رفت و یا ناچار به ماندن در خانه است.
