نقش بازی کریدورها بر تنش آبی بغداد و آنکارا ، عراق به لحاظ اقلیم و الگوی زیست و معیشت مردمانش به رودهایی که از آناتولی سرچشمه گرفته و وارد عراق می‌شوند، وابستگی عمیقی دارد. با اجرای پروژه‌های سرسازی و مدیریت منابع آبی جنوب شرق آناتولی (گاپ) حجم آب ورودی به عراق و حتی سوریه مدام در حال کمتر و کمتر شدن است. سوریه درگیر جنگ و عراق امروز در برابر این واقعیت درمانده اند. و بعید به نظر می‌رسید دمشق و بغداد با استمداد از قوانین حقوق بین‌الملل بتوانند در برابر آنکارا طرفی ببندند.
نقش بازی کریدورها بر تنش آبی بغداد و آنکارا
اخیرا عون ذیاب، وزیر منابع آبی عراق، از دیدارهای قریب الوقوع میان عراق و ترکیه برای بررسی پرونده آب و نیز از اهرمی جدید برای فشار بر ترکیه خبر داد. وزیر منابع آبی عراق بر زبان گفتگو و دیپلماسی با طرف ترکیه ای برای حل مشکل آب در عراق تاکید کرد. این اظهار نظر حاکی از آغاز دور جدیدی از بازی آبی بین ترکیه و عراق است. به نظر می‌رسد سیاستمداران عراقی در حال تلاش هستند تا از اهرم جدیدی برای فشار به همسایه قدرتمند شمالی بیابند. اهرمی که خود آنکارا به آنها اعطا کرده است.
وزیر منابع آبی عراق همچنین بیان داشته: ترکیه در بخش عمده ای از سهم آبی عراق و به ویژه در رود فرات به میزان ۹۰ درصد موثر است. قوانینی وجود دارد که در توافق نامه ها وضع شده، از جمله توافقنامه های چارچوبی سازمان ملل متحد در سال ۱۹۹۷ و سال ۱۹۹۲ برای ساماندهی آب میان کشورهای ساحلی. ترکیه برای عدم پایبندی به این قوانین، این دو توافق نامه را امضا نکرده اما عراق اولین کشور منطقه بود که توافق نامه سال ۱۹۹۲ را امضا کرد. عراق به این دو توافقنامه که حاوی متون منطبق با نیازهای کشورهای مبدا آب است، پایبند است.
این مقام عراقی همچنین عنوان کرد: ما مناطقی داریم که دچار کم آبی و به تبع آن مهاجرت شده و قرار است ترکیه متعهد شود که به عراق آسیبی نرساند و از آنها خواستیم که در این آسیب ها شریک شوند. مطالعات و تحقیقات دقیق، ثابت کرده که عراق نیازی به سدهای مخزنی بزرگ ندارد و در حال حاضر با توجه به تغییرات اقلیمی و تحولاتی که در داخل ترکیه رخ داده، در حال به روز رسانی مطالعات هستیم.
البته روشن است که عراق باید مواظب باشد این بازی کلامی، تبدیل به یک مشاجره نشود.به نظر می‌رسد ذیاب متوجه این موضوع است. چرا که وزیر منابع آبی عراق همچنین بر زبان گفتگو و دیپلماسی با طرف ترکیه ای برای حل مشکل آب در عراق تاکید کرده است و احتمالا خوب می‌داند در هر صورت توقف کریدور توسعه بیش از همه به ضرر عراق است.
بر همین اساس بهتر است این ماموریت، با زبان ابریشمین دیپلمات‌ها و حداکثر توسط حقوقدانان به پیش رود. در همین راستا، ذیاب افزود: تفاهم نامه‌ای با طرف ترکیه ای داریم که در سال ۲۰۲۱ به تصویب رسید اما تا این لحظه اجرایی نشده و به همین دلیل هیئت بزرگی از ترکیه در ماه مه گذشته به عراق آمدند. دوشنبه هفته آینده یک هیئت فنی عراقی به ترکیه سفر خواهد کرد و ترکیه نیز در ژوئیه پیش رو هیئتی را برای اجرای مفاد توافقنامه به عراق می فرستد.
گاه حتی تظاهر به داشتن یک برگ برنده، موجب تغییر روند بازی می‌شود. ذیاب در پایان سخنان خود گفت: عراق اکنون برگ برنده جدید و مهمی دارد که بر طرف ترکیه ای بسیار تاثیرگذار است و آن جاده توسعه است.به نفع ترکیه است که با عراق همکاری کند و باید بداند که ثبات اوضاع در عراق، بر کل منطقه تاثیر می گذارد. گفتنی است که طرح کریدور توسعه که بندر بصره عراق را به بنادر مدیترانه‌ای ترکیه متصل می‌کند، به عنوان تلاشی برای دور زدن کریدور شمال جنوب جمهوری اسلامی ایران تلقی می‌شود.
