گام بزرگ اردوغان در امارات متحده عربی

گام بزرگ اردوغان در امارات متحده عربی ، پس از آنکه هیئت اقتصادی ترکیه به ریاست شیمشک و ارکان، وزیر دارایی و خزانه داری و رئیس بانک مرکزی، تلاش کردند زمینه های سفر موفق اردوغان به سه کشور عربی عربستان سعودی، امارات متحده عربی و قطر را مهیا کنند؛ رئیس جمهور ترکیه طی سفری ویژه عازم ریاض، ابوظبی و دوحه شد. پیش بینی می شد هدف اردوغان و تیم اقتصادی ترکیه از این سفرها جذب سرمایه گذاری صندوق های متموّل این دول، سرمایه گذاران خصوصی و مشارکت پیمانکاران ترک در پروژه های این سه کشور باشد. در این بین تحلیلگران حدس می زدند به دلایل متفاوتی عربستان و قطر حاضر به تعامل اقتصادی با آنکارا شوند، اما امید چندانی به موفقیت اردوغان در ابوظبی نداشتند. در ادامه به تحلیل نگرش هر یک از این سه کشور به تجارت و سرمایه گذاری با ترکیه و البته گام بزرگ اردوغان در ابوظبی می پردازیم.

     عربستان سعودی به عنوان رقیب منطقه ای ترکیه و عضو گروه ۲۰ علاقه ی زیادی به توسعه روابط اقتصادی با ترکیه داشت، اما سه رویداد قتل جمال خاشقچی، کودتای مصر و اختلاف ریاض با دوحه باعث ایجاد مشکلات بین این دو کشور خاورمیانه ای شد. گذر زمان و البته تلاش های ترکیه برای تنش زدایی موجب تجدیدنظر مملکت سعودی در عدم تعامل با آنکارا شد. نباید از نظر دور داشت که اقتصاد این دو کشور تولیدکننده و مصرف کننده ی نفت تا حد چشمگیری مکمل یکدیگر است، همچنین اشتیاق ترکیه به جذب پترودلارهای سعودی و از دیگر سو علاقه ی ریاض به خرید پهپادها و موشک های بالستیک ساخت ترکیه کتمان ناپذیر است. تحلیلگران و مشاوران سعودی بر این باور هستند که حضور شخص اردوغان و حزب عدالت و توسعه در ترکیه در مقایسه با رقبای اردوغان و احزاب اپوزوسیون بیشتر منافع مملکت سعودی را تأمین می کند. بر اساس همین چارچوب بود که ریاض در روزهای سرنوشت ساز پیش از انتخابات ترکیه، وعده ی یک بسته ی سرمایه گذاری ۵ میلیارد دلاری را به ترکیه داد تا سهمی کوچک اما نافذ در پیروزی او در انتخابات قرن ترکیه داشته باشد. بر اساس این مطالب موفقیت اردوغان در سفر اخیر خود به ریاض دور از انتظار نبود و در عمل هم ارقام قراردادها، ابراز اشتیاق بن سلمان به خرید پهپادهای ترکی، انتخاب قصر السلام (صلح) و رانندگی شاهزاده ی سعودی با خودروی ملی توگ (اهدایی اردوغان به او) جملگی مؤید توفیق اردوغان در سفر مذکور می باشد.

گام بزرگ اردوغان در امارات متحده عربی[/caption]

     مسأله در مورد قطر کمی متفاوت است. دوحه و آنکارا به عنوان دو حکومت دوست و دارای دولتمردان اخوانی، تلاش می کنند روابط حسنه ی خود را همواره افزایش دهند. در این سفر امیر قطر با توجه به علاقه و سوابق ورزشی شخص اردوغان، به او توپ فینال جام جهانی با امضای لیونل مسی فوق ستاره ی آرژانتینی و مهمترین ستاره ی این دوره از جام جهانی خواست میزان علاقه و مودّت بین خود و اردوغان را به صورت نمادین نشان دهد. بی شک امیر جوان قطر از یاد نخواهد برد که در جریان حصر قطر، ترکیه چگونه تمام قد به پشتیبانی از دوحه پرداخت، ترکیه در این کشور کوچک پایگاه و نیروی نظامی دارد و حتی در جریان برگزاری جام جهانی در تأمين امنیت میزبان نقش ویژه ای ایفا کرد. با توجه به سوابق این غول گازی در سرمایه گذاری و حتی اهدای کمک های بلاعوض به ترکیه می شد حدس زد اکنون که اقتصاد ترکیه گرفتار یک بحران شده و لیر به صورت دومینووار کف های قیمتی را یک به یک می شکند و سقوط می کند، امیر قطر دست رد به سینه ی اردوغان نزند و برای جبران حمایت ترکیه از او در روزهای سختی که سه سال به طول انجامید، هم شده دست اردوغان را به گرمی بفشارد.

      اما ماجرا در خصوص روابط آنکارا و ابوظبی تا حد زیادی متفاوت است. هر دو کشور دهه‌هاست تلاش می کنند هاب مواصلاتی و انرژی خاورمیانه و حتی اوراسیا شوند. از دیگر سو اقتصاد هر دو کشور مشتاق جذب سرمایه های خارجی است همچنین نهادهای امنیتی دو کشور مزبور در طی دهه ی گذشته رقابت و حتی تخاصم غیرقابل انکاری با یکدیگر داشته اند و در حالت کلی بیش از آن که شریک قلمداد شوند، رقیب محسوب می شوند. تحت چنین شرایطی تحلیلگران برآورد می کردند که اردوغان آورده ی چندانی از ابوظبی به آنکارا نخواهد داشت، اما در کمال تعجب اخباری مبنی بر توافقنامه های ۵۰ میلیارد دلاری  بین آنکارا و ابوظبی مخابره می شود. باید منتظر ماند و دید این اقدام امارات در اثر گرم شدن تنور رقابت با عربستان سعودی بوده است و یا ابوظبی با آنکارا در خصوص پرونده های چالش زایی چون بسط نفوذ در سومالی و یا جیبوتی به توافق های نهانی دست یافته اند.