نشست جده و بی اعتمادی به ترکیه

نشست جده و بی اعتمادی به ترکیه

آغاز نشست امروز جده در خصوص کاهش تنش در دریای سیاه بیانگر تغییرات در ساختار ارتباطی منطقه است. به گونه ای که پیش از این ابتکار عمل نشست های صلح به دلایل مختلف از جمله مرز جغرافیایی مشترک ترکیه با این دو کشور در اختیار آن قرار داشت. به نظر می رسد که ابتکار جدید عربستان سعودی ناشی از فضای بی اعتمادی شکل گرفته از سوی ترکیه علیه روسیه در مورد موافقت این کشور با عضویت سوئد و فنلاند در ناتو، کمک های نظامی مانند تاسیس کارخانه پهپادی در اوکراین، حمایت از اوکراین در پیوستن به ناتو و بهره برداری از هاب گازی و صادرات غلات بوده است. روشن است که روسیه در مورد ترکیه دارای ملاحظات حساس ژئوپلیتکی و امنیتی بوده اما رفتار چندگانه این کشور در تامین منافع ملی براساس بهره گیری از فرصت های پیش آمده منجر به کاهش اعتماد روسیه به ترکیه و در نهایت جایگزین کردن کشورهای دیگر برای میانجی گری بشمار می رود. لذا، می توان بیان داشت که نشست جده جامع ترین گفت و گو در خصوص جنگ روسیه و اوکراین با حضور طرف های شرقی و غربی می باشد. اگرچه امکان توافق جامع در این خصوص بسیار دور از انتظار است، اما می تواند روند جدیدی را در معادلات بین­المللی ناشی از بحران کنونی بگشاید.

 به نظر می رسد که قدرت هدایت کنندگی کشورهای در حال توسعه به خصوص کشورهای حاشیه خلیج فارس به شدت افزایش یافته و رویکرد بیطرفی فعال عربستان سعودی در خصوص بحران دریای سیاه جایگزین منفعت گرایی ترکیه گردیده است. هر چند پس از موضوع قتل خاشقچی در ترکیه این کشور تحت آماج حملات حقوق بشری قرار گرفت و در این خصوص ترکیه نقش اصلی هدایت اطلاعات را به منظور هدف قراردادن وجهه عربستان و شخص بن سلمان را برعهده داشت، اما اکنون این اقدام غافلگیرانه بن سلمان پاسخی به وجهه بین المللی ترکیه و جذب محبوبیت و صلح در جهان را مورد پیگیری قرار داده است. از این رو، روسیه سعی خواهد کرد تا از ترکیه دور شده و در صورت امکان آسیب های جدی نیز بر آن وارد کند و همچنان به عنوان یک تهدید عضو اتحاد امنیتی ناتو به آن نگریسته و در این میان کشورهای حاشیه خلیج فارس با قدرت مانور بیشتری در تعیین کنندگی منطقه ای و بین المللی ظاهر گردند.